ĐỨC MẸ SẦU BI, LỄ NHỚ
Đức Ma-ri-a đã hiệp thông sâu xa với cuộc Thương Khó của Chúa Con. Vì thế, Mẹ cũng được liên kết một cách độc nhất vô nhị với cuộc Phục Sinh của Người. Chính vì thế, sau ngày lễ Suy Tôn Thánh Giá, chúng ta mừng lễ Đức Ma-ri-a cùng chia sẻ cuộc Thương Khó của Đức Giê-su. Lễ này nhắc cho chúng ta nhớ rằng : dưới chân thánh giá, tình mẫu tử của Đức Ma-ri-a đã trải rộng ra khắp Thân Thể nhiệm mầu của Chúa Ki-tô, tức là Hội Thánh.
Giáo đầu
Phiên tuần: Lạy Chúa Trời, xin tới giúp con.
Cộng đoàn: Muôn lạy Chúa, xin mau phù trợ.
Vinh danh Chúa Cha và Chúa Con,
cùng vinh danh Thánh Thần Thiên Chúa, *
tự muôn đời và chính hiện nay,
luôn mãi đến thiên thu vạn đại. A-men.
Thánh thi
Mẹ nguồn yêu cho con cảm thấy,
nỗi đớn đau khốn cực của Mẹ,
để con khóc với Mẹ,
để lòng con cháy lửa yêu Chúa.
Mẹ ơi, xin gắn vào lòng con,
năm vết thương của Chúa.
Xin Mẹ chia sớt khổ hình
Con Mẹ đã chịu vì con.
ĐK. Mẹ sầu bi đứng khóc bên thánh giá
nhìn xác con treo, lòng Mẹ bao khổ sầ
như gươm sắc đâm thâu.
Mẹ nguồn yêu cho con cùng chết,
cái chết Con Chúa đã khởi đầu,
để con đáng thông phần
vào nguồn thương tích của Con Chúa.
Mẹ ơi, cho tấm lòng con đây
say mến cây thập giá.
Kín từng giọt máu Con Mẹ
xưa Người đã đổ vì con.
ĐK. Mẹ sầu bi đứng khóc bên thánh giá
nhìn xác con treo, lòng Mẹ bao khổ sầ
như gươm sắc đâm thâu.
Ca vịnh
⇒ Theo ngày trong tuần thường niên
Xướng đáp
X. Tất cả những điều ấy, Đức Maria hằng ghi nhớ.
Đ. và suy niệm trong lòng
Bài đọc 1
⇒ Theo ngày trong tuần thường niên
Bài đọc 2
Đức Mẹ đứng gần bên thánh giá
Trích bài giảng của thánh Bê-na-đô, viện phụ.
Cuộc tử đạo của Đức Trinh Nữ Ma-ri-a, chúng ta biết được là nhờ lời tiên báo của ông già Si-mê-ôn, cũng như chính bài tường thuật cuộc Thương Khó của Chúa. Về Hài Nhi Giê-su, ông già nói rằng : Cháu sẽ là dấu hiệu bị người đời chống báng, còn bà –ông nói với Đức Ma-ri-a– bà sẽ bị nát ruột nát gan như bị lưỡi gươm đâm thâu.
Vậy lạy Mẹ diễm phúc, một lưỡi gươm đã đâm thâu lòng Mẹ. Lưỡi gươm ấy không thể đâm vào thân con của Mẹ mà một trật không đâm thâu lòng Mẹ. Thật đúng, Chúa Giê-su, Con của Mẹ tuy là của tất cả mọi người, nhưng đặc biệt là riêng của Mẹ ; sau khi trút hơi thở cuối cùng, Người đã không bị lưỡi gươm tàn bạo đâm thấu lòng. Lưỡi gươm đó không tha cho một người đã chết mà nó không còn làm hại được nữa, nó đã mở sườn Người ra ; nhưng chính lúc đó, nó lại đâm thâu lòng Mẹ. Linh hồn của Người, chắc chắn không còn đó nữa, nhưng tâm hồn của Mẹ không tránh đâu được. Lòng Mẹ đã bị đau khổ đâm thâu, vì vậy, chúng con thật có lý mà tuyên bố rằng Mẹ còn hơn cả vị tử đạo, bởi vì nỗi đau do việc Mẹ cùng chịu khổ chắc chắn đã vượt quá sự đau khổ trong thân xác. Câu : Thưa Bà, đây là con Bà, đối với Mẹ, chẳng còn hơn một lưỡi gươm và đã chẳng đâm thâu lòng Mẹ cùng đạt tới chỗ phân cách tâm với linh sao ? Ôi cuộc trao đổi kỳ lạ ! Thánh Gio-an đã được trao cho Mẹ để thế chỗ Chúa Giê-su. Người tôi tớ thế chỗ chủ, người môn đệ thế chỗ thầy, con ông Dê-bê-đê thế chỗ Con Thiên Chúa, một người phàm thay vì Thiên Chúa thật. Làm sao nghe lời này, lòng Mẹ đầy âu yếm không bị đâm thâu, trong lúc chúng con, dù lòng chai dạ đá mà chỉ nhớ tới lời đó thôi, cũng cảm thấy lòng mình tan nát ?
Thưa anh em, anh em đừng ngạc nhiên khi Đức Ma-ri-a được gọi là vị tử đạo trong tâm hồn. Có ngạc nhiên chăng là kẻ quên lời thánh Phao-lô nói rằng một trong những tội tày trời của dân ngoại là vô tâm bạc tình. Một tội như thế thật xa lạ đối với lòng dạ Đức Ma-ri-a. Ước gì tội đó cũng xa lạ đối với lòng dạ các tôi tớ mọn hèn của Mẹ.
Biết đâu có kẻ chẳng nói : Nào Mẹ lại không biết trước Chúa Giê-su phải chết sao ? – Dĩ nhiên là biết. Nào Mẹ chẳng hy vọng Người sẽ sống lại ngay sao ? – Dĩ nhiên, với tất cả lòng tin. Và dù vậy, Người cũng đau khổ khi thấy Con mình bị đóng đinh, phải thế không ? – Phải, và đau khổ ghê gớm. Này người anh em, bạn là ai ? Khôn ngoan của bạn ở đâu mà bạn lại ngạc nhiên vì Đức Ma-ri-a cùng chịu thương khó hơn là vì Đức Giê-su, Con của Người chịu thương khó ? Về phần xác, Con của Mẹ đã chết, còn Mẹ, Mẹ đã chẳng chết trong tâm hồn với Con sao ? Chính tình thương đã khiến Chúa Ki-tô chịu thương khó, và không có tình thương nào cao cả hơn tình thương của Người. Và kể từ đây, không có tình thương nào sánh nổi với tình thương đã khiến Đức Ma-ri-a cùng chịu thương khó với Con của Người.
Xướng đáp Lc 23,33; Ga 19,25; x. Lc 2,35
XĐ Khi đến nơi gọi là Cái Sọ,
Đức Giê-su bị đóng đinh vào thập giá.
* Đứng gần thập giá, có Thân Mẫu Người.
X Bà đã bị nát ruột nát gan,
như bị một lưỡi gươm đâm thấu.
- (Vinh danh)
Lời cầu
– Lạy Chúa, xin thương đến các anh (chị) em chúng con vắng mặt, và những người làm ơn cho chúng con.
* Xin Chúa nhậm lời chúng con.
– Xin Chúa ban phúc lành cho dân Chúa, và cho những ai chưa nhận biết Chúa được trở về tin yêu Chúa.
* Xin Chúa nhậm lời chúng con.
– Xin Chúa ban ơn cho những người xin chúng con cầu nguyện, và cho những ai đã ly trần được hưởng tôn nhan Chúa muôn đời.
* Xin Chúa nhậm lời chúng con.
(*) Lễ bổn mạng và các dịp lễ đặc biệt của anh (chị) em, thêm lời cầu như sau :
– Xin Chúa ban cho… sức mạnh hồn xác, để tận lực yêu mến Chúa và hâm mộ chu toàn những điều đẹp lòng Chúa.
* Xin Chúa nhậm lời chúng con.
Lời nguyện
Lạy Chúa, khi Đức Ki-tô chịu treo trên thập giá, Chúa đã muốn cho Thánh Mẫu của Người đứng kề bên mà thông phần đau khổ. Xin cho Hội Thánh Chúa biết noi gương Thánh Mẫu mà kết hợp với Đức Ki-tô chịu khổ hình, để mai ngày được phục sinh vinh hiển cùng với Đức Ki-tô là Thiên Chúa hằng sống và hiển trị cùng Chúa, hợp nhất với Chúa Thánh Thần đến muôn thuở muôn đời…
Kết thúc
X. Nào ta chúc tụng Chúa.
Đ. Tạ ơn Chúa.
Giáo đầu
Phiên tuần: Lạy Chúa Trời, xin mở miệng con,
Cộng đoàn: cho con cất tiếng ngợi khen Ngài.
Vinh danh Chúa Cha và Chúa Con,
cùng vinh danh Thánh Thần Thiên Chúa, *
tự muôn đời và chính hiện nay,
luôn mãi đến thiên thu vạn đại. A-men.
Thỉnh ca
ĐC: Cùng Đức Ma-ri-a dưới chân thập giá,
chúng ta hãy đến thờ lạy Chúa Ki-tô,
Đấng cứu độ trần gian.
Tv 120 (121)
Chúa là Đấng bảo vệ dân
Họ sẽ không còn phải đói, phải khát, không còn bị
ánh nắng mặt trời thiêu đốt hành hạ nữa (Kh 7,16).
ĐC: Cùng Đức Ma-ri-a dưới chân thập giá,
chúng ta hãy đến thờ lạy Chúa Ki-tô,
Đấng cứu độ trần gian.
- Tôi ngước mắt nhìn lên rặng núi,
ơn phù hộ tôi đến tự nơi nao ? *
Ơn phù hộ tôi đến từ Đức Chúa
là Đấng dựng nên cả đất trời.
ĐC: Cùng Đức Ma-ri-a dưới chân thập giá,
chúng ta hãy đến thờ lạy Chúa Ki-tô,
Đấng cứu độ trần gian.
- Xin Đấng gìn giữ bạn
đừng để bạn lỡ chân trật bước,
xin Người chớ ngủ quên. *
Đấng gìn giữ Ít-ra-en,
lẽ nào chợp mắt ngủ quên cho đành !
ĐC: Cùng Đức Ma-ri-a dưới chân thập giá,
chúng ta hãy đến thờ lạy Chúa Ki-tô,
Đấng cứu độ trần gian.
- Chính Chúa là Đấng canh giữ bạn,
chính Chúa là Đấng vẫn chở che, *
Người luôn luôn ở gần kề.
ĐC: Cùng Đức Ma-ri-a dưới chân thập giá,
chúng ta hãy đến thờ lạy Chúa Ki-tô,
Đấng cứu độ trần gian.
- Ngày sáu khắc, vầng ô không tác hoạ, *
đêm năm canh, vành nguyệt chẳng hại chi.
ĐC: Cùng Đức Ma-ri-a dưới chân thập giá,
chúng ta hãy đến thờ lạy Chúa Ki-tô,
Đấng cứu độ trần gian.
- Chúa giữ gìn bạn khỏi mọi điều bất hạnh,
giữ gìn cho sinh mệnh an toàn. *
Chúa giữ gìn bạn lúc ra vào lui tới,
từ giờ đây cho đến mãi muôn đời.
ĐC: Cùng Đức Ma-ri-a dưới chân thập giá,
chúng ta hãy đến thờ lạy Chúa Ki-tô,
Đấng cứu độ trần gian.
- Vinh danh Chúa Cha và Chúa Con,
cùng vinh danh Thánh Thần Thiên Chúa, *
tự muôn đời và chính hiện nay,
luôn mãi đến thiên thu vạn đại. A-men.
ĐC: Cùng Đức Ma-ri-a dưới chân thập giá,
chúng ta hãy đến thờ lạy Chúa Ki-tô,
Đấng cứu độ trần gian.
Thánh thi
Mẹ nguồn yêu cho con cảm thấy,
nỗi đớn đau khốn cực của Mẹ,
để con khóc với Mẹ,
để lòng con cháy lửa yêu Chúa.
Mẹ ơi, xin gắn vào lòng con,
năm vết thương của Chúa.
Xin Mẹ chia sớt khổ hình
Con Mẹ đã chịu vì con.
ĐK. Mẹ sầu bi đứng khóc bên thánh giá
nhìn xác con treo, lòng Mẹ bao khổ sầ
như gươm sắc đâm thâu.
Mẹ nguồn yêu cho con cùng chết,
cái chết Con Chúa đã khởi đầu,
để con đáng thông phần
vào nguồn thương tích của Con Chúa.
Mẹ ơi, cho tấm lòng con đây
say mến cây thập giá.
Kín từng giọt máu Con Mẹ
xưa Người đã đổ vì con.
ĐK. Mẹ sầu bi đứng khóc bên thánh giá
nhìn xác con treo, lòng Mẹ bao khổ sầ
như gươm sắc đâm thâu.
Ca vịnh
⇒ Theo ngày trong tuần thường niên
Đoản huấn Cl 1, 24-25
Giờ đây, tôi vui mừng được chịu đau khổ vì anh em. Những gian nan thử thách Đức Ki-tô còn phải chịu, tôi xin mang lấy vào thân cho đủ mức, vì lợi ích cho thân thể Người là Hội Thánh. Tôi đã trở nên người phục vụ Hội Thánh, theo kế hoạch Thiên Chúa đã uỷ thác cho tôi, liên quan đến anh em : đó là tôi phải rao giảng lời của Người cho trọn vẹn.
Xướng đáp
XĐ. Lạy Mẹ Ma-ri-a,
* nhờ Mẹ mà chúng con được hưởng nguồn ơn cứu độ
X. đã trào dâng từ thương tích của Đức Ki-tô. *
Vinh danh …
Tx TCTM
Mừng vui lên, lạy Mẹ sầu bi,
xưa kia cùng với Con yêu dấu, Mẹ thông phần đau khổ,
ngày nay Mẹ lại được cùng Người
chung hưởng phúc vinh quang.
TCTM
Chúc tụng Đức Chúa
(Benedictus)
- Chúc tụng Đức Chúa là Thiên Chúa Ít-ra-en, *
Đã viếng thăm cứu chuộc dân Người. - Từ dòng dõi trung thần Đa-vít,
Người đã cho xuất hiện *
Vị Cứu Tinh quyền thế để giúp ta. - Như Người đã dùng miệng các vị thánh ngôn sứ *
Mà phán hứa tự ngàn xưa : - Sẽ cứu ta thoát khỏi địch thù,
Thoát tay mọi kẻ hằng ghen ghét ;*
Sẽ trọn bề nhân nghĩa với tổ tiên
Và nhớ lại lời xưa giao ước ; - Chúa đã thề với tổ phụ Áp-ra-ham
Rằng sẽ giải phóng ta khỏi tay địch thù, *
Và cho ta chẳng còn sợ hãi,
Để ta sống thánh thiện công chính trước nhan Người,
Mà phụng thờ Người suốt cả đời ta. - Hài nhi hỡi, con sẽ mang tước hiệu
Là ngôn sứ của Đấng Tối Cao : *
Con sẽ đi trước Chúa, mở lối cho Người,
Bảo cho Dân Chúa biết : Người sẽ cứu độ
Là tha cho họ hết mọi tội khiên. - Thiên Chúa ta đầy lòng trắc ẩn,
Cho Vầng Đông tự chốn cao vời viếng thăm ta, *
Soi sáng những ai ngồi nơi tăm tối
Và trong bóng tử thần,
Dẫn ta bước vào đường nẻo bình an. - Vinh danh Chúa Cha và Chúa Con,
Cùng vinh danh Thánh Thần Thiên Chúa, *
Tự muôn đời và chính hiện nay,
Luôn mãi đến thiên thu vạn đại. A-men.
Lời cầu
- Ðấng cứu độ chúng ta đã chẳng nề sinh làm con Ðức Trinh Nữ Maria. Ta hãy chúc tụng và tha thiết nguyện cầu: * Lạy Chúa, xin nhận lời Ðức Mẹ chuyển cầu cho chúng con.
- Chúa là Mặt Trời soi đường công chính, đã muốn cho Ðức Mẹ xuất hiện tựa hừng đông, * xin cho chúng con biết theo Người mà bước đi trong ánh sáng của ngày cứu độ.
- Chúa là Ngôi Lời hằng hữu, Thánh Mẫu Chúa đã chọn phần tuyệt hảo là lắng nghe và tuân giữ lời Chúa, * xin cho chúng con hằng noi gương Thánh Mẫu mà gắn bó cùng Chúa trọn đời.
- Chúa đã kiến tạo cung lòng Đức Trinh Nữ Maria trở nên đền thờ của Ba Ngôi Thiên Chúa ngự trị * Nhờ lời Người chuyển cầu, xin thánh hóa hồn xác chúng con cũng trở nên xứng đáng trước tôn nhan Thiên Chúa.
- Chúa là Con Ðức Trinh Nữ, và là anh của chúng con, xưa trên thánh giá, Chúa đã xin Ðức Mẹ làm mẹ thánh Gio an, * xin cho chúng con cũng nhận biết Người là mẹ, và trọn niềm hiếu thảo với Người.
- Chúa lôi cuốn mọi đan sĩ đi vào nơi thanh vắng tĩnh mịch * xin giúp họ thánh hóa cuộc sống âm thầm như Mẹ Maria tại Nazareth.
- Xin Chúa thương đến các anh (chị) em chúng con vắng mặt, những người làm ơn cho chúng con, những người xin chúng con cầu nguyện, * và xin Chúa ban cho các tín hữu đã ly trần được hưởng Tôn Nhan Chúa muôn đời.
Kinh Lạy Cha
Lời nguyện
Lạy Chúa, khi Đức Ki-tô chịu treo trên thập giá, Chúa đã muốn cho Thánh Mẫu của Người đứng kề bên mà thông phần đau khổ. Xin cho Hội Thánh Chúa biết noi gương Thánh Mẫu mà kết hợp với Đức Ki-tô chịu khổ hình, để mai ngày được phục sinh vinh hiển cùng với Đức Ki-tô là Thiên Chúa hằng sống và hiển trị cùng Chúa, hợp nhất với Chúa Thánh Thần đến muôn thuở muôn đời…
Kết thúc
X. Nào ta chúc tụng Chúa. (H)
Đ. Tạ ơn Chúa. (H)
Giáo đầu
Phiên tuần: Lạy Chúa Trời, xin tới giúp con.
Cộng đoàn: Muôn lạy Chúa, xin mau phù trợ.
Vinh danh Chúa Cha và Chúa Con,
cùng vinh danh Thánh Thần Thiên Chúa, *
tự muôn đời và chính hiện nay,
luôn mãi đến thiên thu vạn đại. A-men.
Thánh thi
Mẹ nguồn yêu cho con cảm thấy,
nỗi đớn đau khốn cực của Mẹ,
để con khóc với Mẹ,
để lòng con cháy lửa yêu Chúa.
Mẹ ơi, xin gắn vào lòng con,
năm vết thương của Chúa.
Xin Mẹ chia sớt khổ hình
Con Mẹ đã chịu vì con.
ĐK. Mẹ sầu bi đứng khóc bên thánh giá
nhìn xác con treo, lòng Mẹ bao khổ sầ
như gươm sắc đâm thâu.
Mẹ nguồn yêu cho con cùng chết,
cái chết Con Chúa đã khởi đầu,
để con đáng thông phần
vào nguồn thương tích của Con Chúa.
Mẹ ơi, cho tấm lòng con đây
say mến cây thập giá.
Kín từng giọt máu Con Mẹ
xưa Người đã đổ vì con.
ĐK. Mẹ sầu bi đứng khóc bên thánh giá
nhìn xác con treo, lòng Mẹ bao khổ sầ
như gươm sắc đâm thâu.
Ca vịnh
⇒ Theo ngày trong tuần thường niên
Đoản huấn 2Tm 2,10-12a
Tôi cam chịu mọi sự, để mưu ích cho những người Thiên Chúa đã chọn, để họ cũng đạt tới ơn cứu độ trong Đức Ki-tô Giê-su, và được hưởng vinh quang muôn đời. Đây là lời đáng tin cậy : Nếu ta cùng chết với Người, ta sẽ cùng sống với Người. Nếu ta kiên tâm chịu đựng, ta sẽ cùng hiển trị với Người.
Xướng đáp
XÐ Đức Ma-ri-a, Nữ Vương cả đất trời
vẫn hiên ngang đứng vững
* gần bên thập giá Đức Ki-tô.
X Diễm phúc thay, Đấng không phải chết
mà được lãnh cành thiên tuế
dành cho người tử đạo. *
Vinh danh …
Tx TCTM
Khi Đức Giê-su
thấy Thân Mẫu đứng gần bên thập giá
với môn đệ mình thương,
thì nói cùng Thân Mẫu : “Thưa Bà, đây là con của Bà.”
Rồi Người lại nói cùng môn đệ : “Đây là Mẹ của anh.”
TCTM
Linh hồn tôi ngợi khen Đức Chúa
(Magnificat)
- Linh hồn tôi ngợi khen Đức Chúa
Thần trí tôi hớn hở vui mừng *
Vì Thiên Chúa, Đấng cứu độ tôi. - Phận nữ tỳ hèn mọn,
Người đoái thương nhìn tới ; *
Từ nay hết mọi đời
Sẽ khen tôi diễm phúc. - Đấng Toàn Năng đã làm cho tôi
Biết bao điều cao cả. *
Danh Người thật chí thánh chí tôn ! - Đời nọ tới đời kia, *
Chúa hằng thương xót những ai kính sợ Người. - Chúa giơ tay biểu dương sức mạnh
Dẹp tan phường lòng trí kiêu căng. *
Chúa hạ bệ những ai quyền thế,
Người nâng cao mọi kẻ khiêm nhường. - Kẻ đói nghèo, Chúa ban của đầy dư,
Người giàu có, lại đuổi về tay trắng. *
Chúa độ trì Ít-ra-en, tôi tớ của Người,
Như đã hứa cùng cha ông chúng ta. - Vì Người nhớ lại lòng thương xót
Dành cho tổ phụ Áp-ra-ham *
Và cho con cháu đến muôn đời. - Vinh danh Chúa Cha và Chúa Con,
Cùng vinh danh Thánh Thần Thiên Chúa, *
Tự muôn đời và chính hiện nay,
Luôn mãi đến thiên thu vạn đại. A-men.
Lời cầu
-
Chúa là Cha toàn năng đã muốn cho mọi đời phải ca ngợi Đức Ma-ri-a là Thân Mẫu của Con Một Chúa. Vậy ta hãy dâng lời chúc tụng và nguyện xin : * Vì lời Đức Trinh Nữ chuyển cầu, xin Chúa thương nhậm lời chúng con.
-
Lạy Chúa là Đấng thực hiện bao kỳ công vĩ đại, Chúa đã cho hồn xác Đức Trinh Nữ Ma-ri-a được thông phần vinh quang với Thánh Tử Giêsu, * xin hướng lòng chúng con về thiên quốc.
-
Chúa đã cho chúng con một người mẹ là Đức Ma-ri-a, xin nhậm lời Người cầu thay nguyện giúp mà thêm sức mạnh cho người yếu đau, an ủi kẻ buồn sầu, tha thứ người tội lỗi, * xin ban ơn cứu độ và phúc bình an cho tất cả mọi người.
-
Xin cho Giáo Hội luôn đồng tâm nhất trí, * và cho mọi tín hữu biết hợp lòng với Đức Ma-ri-a mà cầu nguyện không ngừng.
-
Chúa đã phong Đức Ma-ri-a làm Nữ Vương thiên quốc, * xin cho các anh chị em đã lìa thế được chung hưởng vinh quang với thần thánh trên trời.
-
Xin cho các đan sĩ noi gương Đức Maria mà luôn suy niệm Lời Chúa, * để các đan sĩ có thể liên lỉ kết hiệp với Chúa và dâng lời nguyện cầu cho mọi người.
-
Xin Chúa thương đến các anh (chị) em chúng con vắng mặt, những người làm ơn cho chúng con, những người xin chúng con cầu nguyện, * và xin Chúa ban cho các tín hữu đã ly trần được hưởng Tôn Nhan Chúa muôn đời.
Kinh Lạy Cha
Lời nguyện
Lạy Chúa, khi Đức Ki-tô chịu treo trên thập giá, Chúa đã muốn cho Thánh Mẫu của Người đứng kề bên mà thông phần đau khổ. Xin cho Hội Thánh Chúa biết noi gương Thánh Mẫu mà kết hợp với Đức Ki-tô chịu khổ hình, để mai ngày được phục sinh vinh hiển cùng với Đức Ki-tô là Thiên Chúa hằng sống và hiển trị cùng Chúa, hợp nhất với Chúa Thánh Thần đến muôn thuở muôn đời…
Kết thúc
X. Nào ta chúc tụng Chúa.
Đ. Tạ ơn Chúa.